Expositie bouwhistorie Oude of Pelgrimvaderskerk

Datum: 17 en 18 juni 2017
Locatie: Galerie Aelbrecht, Aelbrechtskolk Rotterdam

Aanleiding

Als mede-organisator van het Pilgim Harbor Festival, een evenement naar aanleiding van het 600-jarig bestaan van de Oude of Pelgrimvaderskerk, vond Wouter Wefers Bettink het een gemis dat in dat festival geen onderdeel was opgenomen over de geschiedenis van diezelfde kerk. Om een eigen expositie hierover vorm te geven in zijn galerie aan de Aelbrechtskolk riep hij de hulp in van Joop Smits, vanwege zijn website “Kroniek van Delfshaven” waarin de historie van oud Delfshaven in woord en beeld staat beschreven. Er is daar ook een pagina gewijd aan de Pelgimvaderskerk.

Gezamenlijk besloten zij in een eerste overleg dat sterk uitvergrote historische tekeningen en etsen waarop deze kerk figureert een goede basis zou zijn voor een thema-expositie. Meer dan prenten was er overigens ook niet voorhanden. In de gallerie zou, aansluitend bij de historische expositie, een zaal gevuld worden met schilderijen van de kerk, vervaardigd door de Delfshavense beeldend kunstenaar Jan Mattheus de Grauw.

Lezing in de Pelgrimvaderskerk

Tijdens dat eerste overleg opperde Wouter Wefers Bettink de suggestie dat het een goed idee zou zijn om meteen een historisch genootschap op te richten om meer voor historisch Delfshaven te kunnen betekenen. Joop Smits steunde dat plan en twee andere enthousiastelingen sloten zich ook aan, waarmee het minimaal vereiste aantal bestuursleden voor het oprichten van een stichting compleet was.

Er werd besloten om tijdens een lezing in de Oude of Pelgrimvaderskerk op 13 mei 2017 ter aankondiging van de aanstaande expositie over 600 jaar Pelgrimvaderskerk meteen ook het Genootschap Historisch Delfs Haven – toen nog in oprichting – aan de genodigden voor te stellen. De lezing werd, namens het genootschap, gehouden door Drs. Dik Vuik, historicus, schrijver en journalist. De lezing werd afgesloten met het gedicht "Kerkgang" van de Delfshavense dichter en beeldend kunstenaar Jan Mattheus de Grauw over zijn herinneringen aan deze kerk.

Research wordt Expositie

Afbeeldingen maken op zich geen historische tentoonstelling, en de beschrijving op de genoemde website was summier, dus was meer onderzoek geboden naar de bouwhistorie van de kerk bij de Stichting Oude Hollandse Kerken, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en in de Rotterdamse en Delftse archieven en diverse boeken over dit onderwerp. Op 17 juni verrichtte dhr. Wouter Wefers Bettink de officiële opening van de expositie. Te zien op de foto helemaal rechtsonder. De vier foto's hier direct onder zijn van de dag voor de opening.

In het kort valt te vertellen dat veel van de verbouwingen aan de kerk direct het gevolg waren van haar locatie buiten de Schielands Hoge Zeedijk. Tot de aanleg van de beschermende Ruigeplaatsluis in de Schiemond - in 1874 – viel Delfshaven regelmatig ten prooi aan overstromingen die werden veroorzaakt door hoog water op de Noordzee, waarmee het buitendijkse deel van Delfshaven in directe verbinding stond. Het inkomende water veroorzaakte houtrot, verzakkingen en aantasting van de kalkmortel tussen de stenen.

Er blijken weliswaar grote verbouwingen uitgevoerd aan het gebouw, maar erg veel lijkt nog origineel te zijn, wat de Pelgrimvaderskerk tot het oudste Rotterdamse (nog steeds operationele) gebedshuis zou kunnen maken. Dit heeft het genootschap aangekaart bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Onze suggestie was om in hun publicaties 1417 als bouwdatum te hanteren, en niet de datum van de grote renovatie in de 18e eeuw.

Stichting Genootschap Historisch Delfs Haven
KvK: 69154589 
Postadres: Voorhaven 89, 3025 HE Rotterdam